OPEN BRIEF

Zin in een rustige herfstwandeling? Een fietstrip? Train je voor je eerste marathon? Of heb je Olympische ambities? Om het even. Rep je naar het prachtige parkdomein van Sport Vlaanderen in Hofstade. Je loopt er, misschien onbewust, langs ons collectief geheugen van de sport. De unieke erfgoedcollectie van het Sportimonium wordt er bewaard.

Het Sportimonium omvat meer dan 13.000 objecten, tienduizenden foto’s en documenten en een bibliotheek van 14.000 boeken en tijdschriften — samen de rijkste verzameling sportief erfgoed in ons land. Van olympische triomfen tot volkssporten in dorpscafés: dit is de geschiedenis van de Belgische sport in al haar diversiteit.

In het erfgoeddepot Victor Boin, gebouwd met de mecenaat-giften van de vrienden Boinfaiteurs, wordt die geschiedenis in optimale omstandigheden bewaard: van iconische sportkledij en schoenen, over bekers en rackets, tot turntoestellen, roeiboten en schaatsen. Met aandacht voor onze Olympische sporthelden, maar ook voor de gewone sportbeoefenaar. Daarnaast beheert het Sportimonium 60 archieffondsen van sporters, clubs en federaties. Daaronder zijn namen die tot de verbeelding spreken, zoals Olympische kampioenen Victor Boin en Gaston Roelants, en zelfs het archief van het BOIC. Ook documentaire collecties zoals het wielerarchief Vervaeke, de sportarchieven van KBC-Van Landeghem en persarchieven van Het Laatste Nieuws, Gazet van Antwerpen en Het Volk maken deze erfgoedcollectie uniek.

Wie onze sportgeschiedenis wil beleven, kan dus niet om het Sportimonium heen. Een collectie die internationaal als waardevol wordt erkend, tot het IOC aan toe, moét publiek toegankelijk zijn om te bewonderen en bediscussiëren. Tienduizenden bezoekers uit binnen- en buitenland bezochten al de vaste en tijdelijke expo’s die we met het museum inrichtten. Voor we het nieuws kregen dat onze werking bedreigd wordt, waren we volop bezig met het uitdenken van een nieuwe, permanente erfgoedbeleving.

Bovendien is de collectie van onschatbare betekenis voor wetenschappelijk onderzoek. Historici, sociologen, pedagogen en bewegingswetenschappers gebruiken ze als bron om de maatschappelijke rol van sport te begrijpen. Hoe sport evolueerde in België, hoe sportevenementen verbonden zijn met sociale en politieke ontwikkelingen, hoe gender, klasse en migratie in de sportgeschiedenis verweven zijn — dit alles kan dankzij de rijke collectie van het Sportimonium onderzocht en geduid worden. Zonder dit erfgoed verliezen we niet alleen ons geheugen, maar ook de mogelijkheid om nieuwe kennis te ontwikkelen en de sport in al haar facetten beter te begrijpen.

Toch dreigt dit waardevolle unieke erfgoed zijn toekomst te verliezen. De steun van de overheid wordt zondermeer geschrapt. De werking komt fundamenteel onder druk te staan. Wat generaties sporters, vrijwilligers en verzamelaars samenbrachten gedurende meer dan 50 jaar, mag niet verloren gaan.

Daarom roepen we iedereen op om deel uit te maken van Team Sportimonium.
We geloven dat er een haalbare en betaalbare oplossing bestaat om dit erfgoed te bewaren — samen. Sportorganisaties, musea, overheden, bedrijven en sportliefhebbers: het is onze gemeenschappelijke verantwoordelijkheid om dit sportieve verleden door te geven aan de volgende generaties.

De sportsector weet als geen ander wat teamspirit, inzet en samenwerking kunnen betekenen.

Laat ons dat nu ook tonen voor ons erfgoed.

Dit unieke sporterfgoed is van iedereen. Een aanzet voor het samen bewaren van ons sportgeheugen kan er, vertaald in sporttermen, zo uitzien:

-De nodige sportinfrastructuur voor de collectie staat er al. Kom maar eens kijken naar ons up-to-date depotgebouw in Hofstade.

-De overheid zorgt voor de kernstaf : een sportdirecteur en een klein maar stevig coachteam.

-Het sporterfgoed wordt bewaard in blijvende samenwerking met erfgoedexperten en -organisaties zoals FARO en meemoo.

-Sportorganisatoren kunnen met hun kennis van de sportmarkt en hun publiekswerking bijdragen aan het ontsluiten en publiek maken van ons sporterfgoed.

-Lokale besturen, cultuur- en sportdiensten kunnen de sportcollectie van het Sportimonium mee naar buiten te brengen en inzetten voor hun werking.

-Sportfederaties kunnen hun geschiedenis en verhalen in hun communicatie opnemen.

-Onze sportpers, in beeld, taal en digitaal, kan bijdragen door de verhalen van de sport te vertellen, te duiden en te bewaren.

-En vooral: de vitaliteit van de sportsector schuilt in de inzet van tienduizenden vrijwilligers en honderdduizenden supporters. Zij kunnen, op tal van manieren, bijdragen aan het erfgoed van de sport.

Elk sportmoment bewaren. Word supporter van het Sportimonium: onderteken de steunactie

Hoogachtend,

Arne Vrebos, Alloreki Secretaris KU Leuven
Bart Vanreusel, professor emeritus KU Leuven
Bram Constandt, professor sportmanagement en sportgeschiedenis UGent
Davy Vancampfort, associate professor KU Leuven
Dieter Van Assche Dieter, assistent-professor KU Leuven
Dirk De Clercq, professor emeritus UGent
Dries Vanysacker, hoogleraar KU Leuven
Evert Zinzen, decaan faculteit lichamelijke opvoeding en kinesitherapie Vrije Universiteit Brussel
Filip Staes, decaan FaBeR KU Leuven
Gita Deneckere, decaan Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, UGent
Herwig Reynaert, professor dr. promotor UGent-Leerstoel De Toekomst van de Sport
Jan Tolleneer, professor emeritus KU Leuven
Jeroen Scheerder, professor sportsociologie KU Leuven
Jos Vanrenterghem, professor biomechanica KU Leuven
Jos Verschueren, programmadirecteur Sportmanagement Vrije Universiteit Brussel
Kaat Wils, gewoon hoogleraar cultuurgeschiedenis KU Leuven
Karel Stappaerts, professor emeritus KU Leuven
Kristine De Martelaer, professor bewegingswetenschappen Vrije Universiteit Brussel
Marijke Taks, professor KU Leuven
Mathias Joosten, voorzitter algemene vergadering studentenkring Apolloon
Matthieu Lenoir, professor UGent
Pascal Delheye, professor UGent-Leerstoel De Toekomst van de Sport
Paulien Geeraerts, studieloopbaanbegeleider FaBeR KU Leuven
Pieter-Jan Marent, onderzoeker bewegen en gezondheid KU Leuven
Stijn Knuts, sporthistoricus