DE BOEIENDE REIS VAN HET TOUWTREKKEN
Touwtrekken lijkt op het eerste gezicht eenvoudig: twee ploegen, één touw en een streep in het midden. Maar wie zich verdiept in deze sport, ontdekt een geschiedenis die eeuwen ver teruggaat. Ook in België is die traditie diepgeworteld. Vooral in Vlaanderen leeft de sport al decennia in landelijke gemeenschappen, waar clubs vaak ontstonden uit jeugdverenigingen of oude gilden.
Vandaag staan de nationale teams op de World Games in Chengdu (China) het equivalent van de Olympische Spelen.
Een oeroud gebruik met rituele wortels
In de oudheid kwam deze krachtmeting al voor in verschillende culturen. Je vindt deze sport terug op oude reliëfs in Egypte. In Azië maakte touwtrekken dan weer deel uit van rituelen met als voorbeeld Korea.
Touwtrekken was vooral populair in Europa in landelijke gebieden tijdens feesten en op jaarmarkten. Het touw werd vaak letterlijk het middel waarmee dorpen elkaar uitdaagden uit regionale trots of omwille van lokale rivaliteit.
Tug of War en de Olympische Spelen
Het touwtrekken stond sinds 1900 op het olympische programma als onderdeel van atletiek. Talrijke betwistingen en zelfs internationale conflicten zijn de sport niet onbekend zodat het zijn Engelse benaming ‘tug-of-war’ alle eer aan deed. In Antwerpen 1920 verliepen de wedstrijden echter vreedzaam, alleen bij het uitreiken van de medailles heerste er verwarring. Goud ging naar het Britse team dat hoofdzakelijk uit Londense ‘bobbies’ bestond. Amerika waande zich jarenlang houder van zilver maar het is Nederland dat zilver behaalde en België brons.
Het internationaal toneel
Hoewel de sport na 1920 uit het olympische vizier verdween, bleef de discipline zich verder ontwikkelen en organiseren op internationaal vlak. De oprichting van de Tug of War International Federation (TWIF) in 1960 was een belangrijke mijlpaal.
Binnen deze federatie werden de regels gestandaardiseerd, gewichtsklassen ingevoerd en een duidelijke scheidsrechterlijke organisatie opgezet.
Een moderne (volks)sport
Wat touwtrekken uniek maakt binnen het sportlandschap, is de combinatie van eenvoud en diepgang. Het is een fysieke sport, maar ook een mentale krachtmeting. Het vereist samenwerking, ritmegevoel, discipline en tactisch inzicht. Elke ploeg is zo sterk als haar zwakste schakel – letterlijk en figuurlijk. De coach speelt hierbij een belangrijke rol. Hij dient het juiste moment uit te kiezen en de ploeg volgt zijn commando. En wat neemt een touwtrekker mee op wedstrijd?
Op naar de World Games
In Vlaanderen groeit de aandacht voor deze sport als immaterieel erfgoed. Tegelijk blijft het competitieve luik springlevend, met nationale kampioenschappen en Belgische deelname aan de World Games. Tijdens de vorige Wereldspelen in 2022 behaalde het Belgische team brons. Ook dit jaar plaatsten twee ploegen zich voor de Spelen in Chengdu (China).
Voor het Sportimonium de ideale gelegenheid om de sport (tijdens erfgoeddag) in de kijker te zetten en het heden met het verleden te verbinden.
Jean-Michel Saive reist als voorzitter van het Belgisch Olympisch en Interfederaal Comité (BOIC) zelf af naar Chengdu om de atleten van Team Belgium aan te moedigen en te ondersteunen: “Voor vele niet-olympische sporten zijn de Wereldspelen hun Olympische Spelen. De Wereldspelen vormen dan ook voor heel wat atleten het belangrijkste moment uit hun sportieve carrière. We hopen alvast dat de touwtrekkers Team Belgium weer mooie momenten bezorgen!”
Het gemengde team behaalde zilver!
Het Belgische gemengde touwtrekteam sleepte een welverdiende zilveren medaille in de wacht op de Wereldspelen. Een prachtige prestatie die deze indrukwekkende sport terecht in de kijker zet. Tijdens onze Erfgoeddag konden we zelf al ervaren hoeveel inzet deze sport vereist en hoe boeiend en meeslepend het touwtrekken is om naar te kijken. Wie weet prijkt deze sport ooit opnieuw op het programma van de Olympische Spelen.
Maar voorlopig: een dikke proficiat aan het Belgische team touwtrekkers en warm bedankt voor het schrijven van dit mooie stukje sportgeschiedenis!
Foto © Team Belgium
De Wereldspelen gingen van start op 7 augustus. Supporter nog met ons mee voor Team Belgium tot 17 augustus 2025!
